Kościół Świętej Trójcy
Kościół Świętej Trójcy nie ma numeru hipotetycznego i rozpoczyna kompleks domów po stronie południowej. Jest mocno „zrośnięty“ z domem nr 1227.
Jan Černčický zakładając miasto nie liczył się z budową kościoła ani plebanii, ponieważ znajdowały się one w Krčínie. W miejscach, gdzie obecnie stoi kościół, był usytuowany drewniany dom mieszkalny na fundamentach kamiennych, podobny do innych domów.
Dla mieszkańców miasta kościół w Krčínie był dość daleko i z tego powodu w 1513 roku rada miejska zakupiła wymieniony dom, a po zerwaniu jego drewnianej części przystąpiła do budowy kościoła. W 1519 roku budowę zakończono. Szybkie zakończenie prac budowlanych było możliwe dzięki licznym darom. W 1522 roku ustalono regularne odprawianie nabożeństw raz w Krčínie, a raz w Novym Městie. Od 1523 roku kościół pełnił swoją funkcję w pełnym tego słowa znaczeniu. Nowy kościół posiadał prawie kwadratowy plan, był murowany i miał otwarty dach bez stropu. Wieży jeszcze nie zbudowano, a tam gdzie jest obecnie usytuowana, znajdowała się dawniej zakrystia. Kościół stopniowo uzyskiwał nieruchomości, pierwszą z nich był ogród na Bořetínie i łąka na Provaznicy.
Pożar w 1526 roku ogarnął także kościół. Spłonęło wszystko co było z drewna, głównie dach i pokrycie, ale ściany zachowały się. Pod tym wględem kościół był w lepszym położeniu od domów mieszczańskich. Żadnych większych kwot dla murarzy nie wymienia się. Drewniane części szybko zastąpiono i już w 1527 roku kościół ponownie służył swemu przeznaczeniu. Został pokryty gontowym dachem i ozdobiony wieżyczką. W 1528 roku zakończono prace budowlane i zaszklono okna. Na odbudowę kościoła przychodziły dary także z bardziej odległych miejsc.
W 1528 roku kościół wydłużono i wbudowano emporę czy też kruchtę. W 1530 roku rozpoczęto budowę wieży. Dobudowano ją do południowej części kościoła, do prezbiterium. Jest to ogromna, wysoka graniastosłupowa budowla, mająca prawie kwadratowy plan. Dobudowę kościoła i wieży datuje się na 1541 rok, ponieważ rok wcześniej kościół z inicjatywy Jana z Pernštejna był dokładnie przebudowany. Jego ówczesny wygląd zachował się do dnia dziesiejszego.
Wieża jest zwieńczona galeryjkę z hełmem, a w celu wzmocnienia połączono ją łukiem z obwarowaniami. Wcześniej znajdowało się w niej mieszkanie strażnika. Na wieży kościelnej umieszczono zegar gminny z dzwonkiem tzw. czes. "budičem". Ponieważ zegar wymagał corocznych napraw Jan z Kácova darował gminie łąkę, którą nazywano „łąką Zegarmistrzowską“ (czes. Hodinářská). Zegar wybijał także kwadranse. W 1584 pierwotne wiązanie dachu wieży zburzono i zbudowano nowe. Pod wiązaniem dachu usytuowano wieżę strażniczą z czterema oknami, którą ze wszystkich czterech stron otaczała galeryjka, zbudowana z belek drewnianych na zrąb z balustradą. Obecnie w wieży znajdują się trzy dzwony z lat 1542, 1949 i 1994.
Kościół był sklepiony krzyżowo i ozdabiały go gotyckie okna. Jan z Pernštejna darował kościołowi w 1543 roku cynową chrzcielnicę. Widnieje na niej herb Pernštejnów z żubrem. Dziekan Pelhřim Novák w drugiej połowie XIX wieku chrzcielnicę sprzedał, obecnie znajduje się ona w depozytorium Muzeum Narodowego.
W 1556 roku w kościele przeprowadzono kolejne zmiany budowlane. Po stronie zewnętrznej dobudowano kryte schody na chór, a wewnątrz kościół wydłużono do pierwszego piętra sąsiedniego domu.
Kościół przestał być kościołem filialnym w 1567 roku, kiedy plebanię oficjalnie przeniesiono z Krčína do Novego Města. Przy tej okazji doszło do następnych modyfikacji kościoła.
Po pożarze w roku 1639 roku zrobiono nowe wiązania. W 1677 roku kościół otrzymał nowy ołtarz (Świętej Trójcy) i nowe organy. W 1777 roku wykonano malowidła naścienne.
W 1805 roku zawaliła się duża część dachu kościelnego, na szczęście nikt nie został ranny. Dzięki pomocy finansowej księcia Karola z Dietrichsteinu dach został naprawiony i pokryty dachówką.
Za czasów księcia Františka Josefa z Dietrichsteinu musiano zdjąć w 1817 roku zniszczony dach nad prezbiterium. Ten dach również poddano generalnemu remontowi i pokryto dachówką. Z tego okresu pochodzi też wieżyczka. W latach 1821-2 w związku z naprawami zlikwidowano kryptę i podwyższono poziom podłogi poprzez nawiezienie piasku i położenie posadzki. Widoczny obecnie wygląd kościoła pochodzi z 1896 roku.
Nawa kościelna ma kształt prostokąta, przylega do niej poligonalnie zamknięte prezbiterium. Dach jest dwojakiego rodzaju: nad prezbiterium jest to dach czterospadowy, zaś ukośne połacie dachu mają kształt trójkątny. Wielka część świątyni jest pokryta dachem dwuspadowym. Zachodnia strona kościoła zwieńczona była wcześniej renesansowym szczytem ze znanymi jaskółczymi ogonami. Te usunięto w 1875 roku. Obecnie fasada tylna wystaje zaledwie nieznacznie nad dachem budynku, w którym mieściła się siedziba dekanatu.
We wnętrzu nawy zastosowano sklepienie krzyżowe z lunetami.
Budynek kościoła tworzy drugą, bardzo ważną dominantę miasta. Jego sylweta wznosi się wysoko ponad miastem i jest godnym „towarzyszem“ zamku.
Wewnętrzne urządzenie kościoła pochodzi przeważnie z XVII wieku. Organy są z 1656 roku, wykonał je Jiří Weindt z Křešova. Na początku tworzyły jednolitą całość, ale w 1851 roku zostały podzielone na dwie części. Z przodu kruchty wisi stary obraz Maryjny z 1726 roku. Jest interesujący z tego powodu, że w jego dolnej części narysowana jest sylweta naszego miasta, a widniejące na nim szczyty domów mają jeszcze pernštejnskie wycięcia. Jest to dowód na to, obok badań budowlanych, że ten element architektoniczny zastosowano u nas w czasach Pernštejnów. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz pochodzący z 1691 roku, przedstawiający Trójcę Najświętszą. Obraz namalowany w Grazu podarował kościołowi Jakub hrabia z Leslie. W 1745 roku jego ściany ozdobiono stacjami Drogi Krzyżowej. Obecna Droga Krzyżowa pochodzi z 1905 roku. Namalował ją, pochodzący z miejscowości Černice, artysta malarz Josef Ladislav Šichan. Ołtarz główny jest przykładem wspaniałego dzieła architektury barokowej. Ten okazały wygląd nadał mu w 1851 roku sztukator Jan Král, mieszkający pod nr 1050. W krużgankach piętra znajdują się barokowe obrazy, wcześniej umieszczone na dole, a następnie obrazy Václava Hellicha z połowyXIX wieku, które zamówił Jan Karel Rojek.
W niszy muru kościelnego na lewo od wejścia znajduje się rzeźba św. Jakuba. Ta piaskowcowa rzeźba zdobiła pierwotnie fasadę kościoła św. Salwatora, gdzie była umieszczona w niszy nad portalem w kierunku bramy (czes. Krajská brána). Kiedy kościół w 1877 roku zburzono, kupiec František Smola polecił rzeźbę usytuować na swój koszt obok siedziby dekanatu na ośmiobocznej fontannie, którą tam także na swój koszt wcześniej umieścił. Ta mała fontanna była wykonana z jednej bryły piaskowca jak wcześniejsza, czteroboczna. Kiedy w 1896 roku zbudowano wodociąg, fontanna razem z rzeźbą została przeniesiona do ogrodu dekanatu. Nieco później rzeźbę przemieszczono do altany ogrodu dekanatu. Podczas remontu kościoła w 1922 roku została odrestaurowana i umieszczona na postumencie w niszy muru kościelnego. Miejsce to zabezpieczono żelaznymi kratami.
W 1886 roku kościół wymalował malarz Haňka z Novego Hrádku.
Większy remont kościoła miał miejsce za czasów dziekana Novotnego, w 1922 roku. Był już wówczas bardzo zniszczony, a remontowe prace budowlane mogły być przeprowadzone dzięki tylko Josefowi Bartoňowi – Dobenínowi. Należało wzmocnić wiązanie dachu, a dach pokryć dachówką. Wykonano gzymsy, które wcześniej zastępowały deski. Kościół na nowo wymalowano. W 1973 roku kościół otrzymał nową fasadę. Potwierdziło się wówczas, że kościół zbudowano z tego samego materiału, co domy mieszczańskie. Przedostatni remont kościoła miał miejsce w 2000 roku. Podczas ostatniej rozległej rekonstrukcji, za czasów administratora Linharta, w rocznicowym 2001 roku, obniżono podłogę do pierwotnego poziomu. Jednocześnie odnaleziono 5 cennych nagrobków (najstarsze Pana Jana Stanga z Bobersteinu i ze Stonsdorfu z 1555 r.), pozostałości grobów, skorupy ceramiczne z XIV – XVI wieku, resztki szkieletów, a z okresu prehistorycznego grubościenną ceramikę i pozostałości budowli palowych (zakłada się, ze względu na kolejne związane z tym znaleziska, że pochodzą one z okresu kultury łużyckiej). Następnie odrestaurowano klasyczne organy do stanu ostatniej postaci zmian autorstwa Hanischa.
